Zboża to rośliny, których bogate w skrobię ziarna wykorzystywane są do celów konsumpcyjnych na szeroką skalę. Od zarania dziejów stanowią one podstawowy składnik diety wielu kultur, występując w postaci mąk, kasz, makaronów czy płatków.
Jakie są najczęściej uprawiane zboża są w Polsce?
Pszenica
Pszenica jest jednym z najpowszechniej stosowanych zbóż w Polsce i na świecie. Z pszenicy produkuje się mąkę pełnoziarnistą o właściwościach prozdrowotnych, oraz całkowicie oczyszczoną mąkę białą, idealnie nadającą się do wypieków, choć mniej zalecaną ze względu na niską zawartość cennych składników odżywczych.
Trwające na przełomie ostatnich lat dyskusje odnośnie szkodliwości zawartego w pszenicy glutenu odwróciły uwagę od jej wartości prozdrowotnych. Bogata jest ona bowiem w skrobię, błonnik pokarmowy, witaminy z grupy B oraz minerały: sód, potas, magnez i wapń. Szczególne korzyści dla naszego organizmu przynoszą otręby pszenne - produkt uboczny powstający w wyniku przemiału zboża. Otręby obfitują w błonnik, który skraca czas przejścia treści pokarmowej przez jelita, obniża stężenie “złego” cholesterolu LDL, a także zmniejsza poposiłkowe stężenie glukozy i insuliny we krwi.
Ciekawostka: stosowanie soku z trawy pszenicznej, czyli młodej, kilkutygodniowej odmiany pszenicy zwyczajnej, ma wiele zalet wynikających przede wszystkim z jej zawartości chlorofilu. Chlorofil zawiera duże ilości tlenu, co ułatwia dostarczenie go do krwi, skutkując wzrostem liczby krwinek czerwonych (co może być wskazane w leczeniu niedokrwistości). Ponadto jest silnym antyoksydantem usuwającym wolne rodniki, tym samym spowalniającym starzenie się organizmu i zapobiegającym procesom nowotworowym. Trawa pszeniczna nie zawiera glutenu, pełna jest natomiast witamin i minerałów.
Żyto
Żyto, roślinę początkowo uważaną za chwast, zaczęto uprawiać w Azji Środkowej znacznie później niż pszenicę. Tak jak inne zboża jest źródłem węglowodanów, w przeciwieństwie jednak do wcześniej wspomnianej pszenicy, żyto dostarcza węglowodanów nieskrobiowych, korzystniejszych dla naszego organizmu. W kwestii witamin i składników mineralnych także wygrywa z pszenicą, ponieważ jego ziarna zawierają więcej potasu, wapnia, magnezu oraz cynku, obfitują też w witaminy z grupy B, witaminę E i PP. Ponadto żyto jest doskonałym źródłem błonnika pokarmowego, usprawniającego procesy trawienia, zapobiegającego bólom brzucha i wzdęciom, oraz obniżającego stężenie cholesterolu we krwi. Za jego pozytywnym wpływem na zdrowie przemawiają badania, które wykazują, że pieczywo żytnie ma niższy indeks glikemiczny niż to pszenne - powoduje mniejszy przyrost glikemii po posiłku, stając się odpowiednim wyborem dla osób z cukrzycą.
Ciekawostka: spożywanie żyta powinno być szczególnie wskazane dla mężczyzn - jest źródłem fitohormonów, które wpływają na ich gospodarkę hormonalną. Jest ono cennym składnikiem diety w leczeniu łagodnego przerostu prostaty.
Jęczmień
Jęczmień, choć mniej popularny od innych rodzajów zboża, jest doskonały do urozmaicenia naszej diety. Powstaje z niego wiele produktów pochodnych - mąka, kasze, płatki, kiełki, dzięki czemu możemy go spożywać w różnych formach, dbając o różnorodność jadłospisu. Jęczmień jest mniej kaloryczny, zawiera duże ilości składników odżywczych, takich jak witaminy z grupy B, selen, chrom, magnez, miedź. Duża zawartość błonnika nierozpuszczalnego wspomaga procesy trawienia oraz metabolizm glukozy i obniża cholesterol, zapobiegając chorobom układu krążenia.
Ciekawostka: młody zielony jęczmień, czyli listki jęczmienia nie starsze niż 7 dni, można kupić pod postacią proszku z wysuszonego soku. Ma on silne właściwości przeciwzapalne i oczyszczające, a obecny w nim chlorofil zapobiega procesom starzenia się komórek i chroni przed przekształcaniem komórek w komórki nowotworowe.
Owies
Owies, powszechnie spożywany w formie płatków owsianych, znacznie różni się składem od innych zbóż. Zawiera znacznie większą ilość białka, które cechuje obecność aminokwasów egzogennych, czyli takich, które nie są produkowane przez nasz organizm. Ponadto białko owsiane dostarcza nam globulin - frakcji białek odpowiedzialnych za odporność. Korzystnie wpływa też na układ nerwowy, kości i zęby, będąc świetnym źródłem wapnia, potasu, magnezu, krzemu i żelaza. Dostarcza zarówno dużo błonnika, jak i wiele witamin. Wartość energetyczna owsa jest stosunkowo duża - zawiera ono więcej tłuszczu w porównaniu do innych zbóż.
Ciekawostka: nalewkę z ziela owsa - wskazaną w przypadku stresu i przemęczenia - zrobić można tylko przez jeden tydzień w roku, w fazie mlecznej owsa. Działa ona wzmacniająco na układ nerwowy, pomaga też w leczeniu bezsenności.
Wybieraj ekologiczne produkty zbożowe! Zadbaj o siebie i swoją rodzinę, kupując produkty zbożowe oznaczone logo z zielonym listkiem.
