Czy wiesz, że:
- bioróżnorodność zwierząt hodowlanych maleje w zatrważającym tempie?
- według danych Organizacji do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) połowa ras występujących w Europie jeszcze na początku XX wieku wymarła, a obecnie ok. 30% zagrożonych jest wyginięciem?
- nowoczesne, wyselekcjonowane odmiany zwierząt hodowlanych, bardziej wydajne, dające więcej mleka i zdecydowanie szybciej przybierające na masie zastępują rasy rodzime?
Nieustanne dążenie do zwiększenia wydajności produkcji sprawiło, że zwierzęta gospodarcze zamienione zostały w maszyny produkcyjne dające jak największe zyski. Niestety okazuje się, że wraz ze wzrostem wydajności, spada odporność na niesprzyjające warunki środowiskowe, a stosowanie pasz wysokobiałkowych, antybiotyków i hormonów spowodowało ogromny wzrost zachorowalności.
Rasy rodzime alternatywą
Rasy rodzime to rasy o małym znaczeniu i lokalnej skali, które użytkowane są w jednym kraju lub obszarze geograficznym. Cechuje jest odporność na choroby i stres, świetne przystosowanie do życia w warunkach środowiskowych danego obszaru, a także niższe wymagania pokarmowe. Produkowane na znacznie mniejszą skalę w gospodarstwa rolnych i ekologicznych, rasy rodzime objęte są ochroną zasobów genetycznych, mającą w Polsce wieloletnią tradycję zachowania i zwiększenia liczebności populacji, a także dążenia do utrzymania jak największej zmienności genetycznej.
Jakie są zalety hodowli ras rodzimych?
Walory, które powinny skłaniać nas do ochrony rodzimych ras zwierząt:
- możliwość pozyskiwania i przetwarzania żywności o wyjątkowej jakości, mającej wieloletnią tradycję produkcji,
- ich długowieczność, zdrowotność i odporność na choroby oraz dobra płodność,
- zdolność do ograniczenia wydajności, umożliwiająca przetrwanie okresowych niedoborów paszowych,
- odpowiednie przystosowanie do warunków środowiskowych, z których pochodzą,
- sposobność utrzymania na ubogich zasobach pokarmowych opartych o użytki zielone, czyli grunty rolne zajęte pod uprawę traw (łąki i pastwiska) lub inne uprawy zielne (ziół, roślin motylkowych), zarówno naturalne jak i powstałe w wyniku działalności rolniczej.
Polskie rasy rodzime bydła
Polskie czerwone
Bydło polskie czerwone jest jedną z nielicznych autochtonicznych, czyli pochodzących z terenu, na którym się znajduje, ras europejskiego bydła czerwonego. Doskonale sprawdza się w hodowli w trudnych warunkach środowiskowych. Cechuje się wszystkimi z wyżej wymienionych wartości, ponadto dużą żywotnością cieląt i łatwością ich odchowu oraz wysoką wartością biologiczna mleka.
Białogrzbiete
Hodowane w Polsce od wieków, bydło białogrzbiete to polskie krowy mleczne o skromnych wymaganiach żywieniowych i bardzo dużej zdrowotności. Bardzo dobre wykorzystanie pasz słabszej jakości sprawia, że świetnie nadają się do chowu ekstensywnego. Charakteryzuje je także bardzo wysoka płodność, z małym odsetkiem powikłań przy porodach.
Czerwono-białe
Bydło rasy czerwono-białej utrzymywane jest w kierunku użytkowości mięsno-mlecznej. Stanowi ono bardzo niewielką część polskiego pogłowia bydła. Większość krów tej rasy hodowana jest w warunkach górzystych, co wpływa na kształtowanie i rozbudowanie ich umięśnienia. Mięso krów czerwono-białych ma bardzo łagodny smak, gdyż zazwyczaj pochodzi z małych, rodzinnych gospodarstw ekologicznych.
Polskie rasy rodzime trzody chlewnej
Złotnicka pstra i biała
Świnie złotnickie uważane są za rasy mięsno-słoninowe w kierunku mięsnym, późno dojrzewające o średnim tempie wzrostu. U tych ras występują specyficzne geny, które poprawiają cechy jakościowe ich mięsa, nadając mu też wspaniałe walory smakowe. Również cechują się duża odpornością na choroby, dobrym przystosowaniem do niekorzystnych warunków środowiskowych
Puławska
Świnia puławska uważana jest za rasę tłuszczowo-mięsną, wcześnie dojrzewającą. Mięso tej rasy uważane jest za mięso wysokiej jakości. Tak jak pozostałe rasy rodzime, są one długowieczne, odporne na choroby i dobrze przystosowane do warunków środowiskowych, w jakich żyją. Jest jednak rasą lokalną, bardziej przydatną do utrzymywania w gospodarstwach rodzinnych.
Mięso ras rodzimych
Coraz więcej osób zainteresowanych jest kupnem żywności wysokiej jakości, co powoduje wzrost zainteresowania rodzimymi rasami wołowymi i wieprzowymi. Zaletą tych mięs jest ich kruchość oraz bardzo dobry smak. Przyrost popytu na rodzimą wołowinę i wieprzowinę powinien zachęcić większą ilość hodowców do wybierania ras lokalnych, mimo ich mniejszej wydajności.
